Return to site

Sielkundige manifestasies van uitbranding 

Dr Elizma van der Smit

November 2021

Uitbranding raak almal verskillend, maar daar is 'n paar algemene kenmerke wat die meeste mense ervaar, hoewel in verskillende grade. Alhoewel uitbranding ernstige uitwerking op ons fisies kan hê, ly ons geestelike toestand ook baie. 

Hieronder is 'n paar van die meer algemene maniere waarop ons geestesgesondheid deur uitbranding beïnvloed word, hoewel dit by elke individu sal verskil. 

Frustrasie En Woede 

Veral as jy 'n gebrek aan beheer in jou lewe voel, kan frustrasie, bitterheid en later woede almal 'n verskyning maak. Dit kan op verskillende maniere manifesteer, en dit is waarskynlik dat nabye familie, vriende en werkskollegas diegene is wat die grootste deel van jou frustrasie kry. Dit kan uiteindelik lei tot woede-uitbarstings, en soms kan daar 'n risiko van geweld wees.   

Prikkelbaarheid 

Iemand wat uitbranding ervaar, kan toenemend geïrriteerd raak en dus moeilik om mee saam te leef. Die eggenoot/vennoot/familielid kan voel asof hulle 'op eierdoppe loop' om die huis omdat die prikkelbaarheid 'n groot hindernis vir enige soort sosiale interaksie is; selfs eenvoudige gesprekke kan 'n uitdaging word. Jy kan dalk vind dat jy geïrriteerd raak oor selfs die kleinste dingetjies, of nie eers seker is hoekom jy geïrriteerd en prikkelbaar is nie.  

Depressie 

Uitbranding en depressie kom relatief gereeld saam. Die stres wat lei tot uitbranding kan ook gevoelens van intense hartseer, hopeloosheid en moontlik skuld en selfverwyt veroorsaak. Dit alles dra by tot die verlaging van jou bui, en depressie kom dikwels voor. Dit is veral algemeen wanneer daar 'n gevoel is van 'n gebrek aan beheer oor die situasie, en selfs al ervaar jy uitbranding, kan jy voel dat jy nie in staat is om die situasie aansienlik te verander nie.  

Onvermoë om te konsentreer of aandag te gee 

Soos uitbranding vorder, word dit al hoe moeiliker om op enigiets te konsentreer, veral enigiets wat nie werkverwant is nie. Selfs wanneer jy nie by die werk is nie, of wat ook al die oorsaak van stres is, kan dit elke wakker oomblik verteer. Dit word moeilik om aan enigiets anders te dink of op enigiets te konsentreer. 

Aktiwiteite wat eens lekker was, is nie meer so nie, en stokperdjies kan vergeet word. Dit raak moeilik om aan enigiets aandag te gee; wanneer dit insluit dat jy nie 'n gesprek met jou gade kan handhaaf nie, kan dit wrywing binne die verhouding veroorsaak, wat net bydra tot die negatiewe gevoelens wat reeds ervaar word.   

Gebrek aan entoesiasme en motivering 

Soos die depressie, moegheid en gebrek aan konsentrasie intree, is dit algemeen dat jy 'n gebrek aan entoesiasme of motivering vind, selfs vir aktiwiteite wat jy voorheen geniet het. Dit kan moeilik wees om die energie te vind om op te staan en aan stokperdjies of sosiale geleenthede deel te neem, met baie mense wat verkies om tuis te bly. Dit kan uitbrei tot ambivalensie in situasies soos om by familie te wees, en sukkel om betrokke te raak by basiese daaglikse aktiwiteite. 

Onvermoë om besluite te neem 

Uitbranding het 'n reeks simptome, en wanneer dit gekombineer word, kan dit daartoe lei dat jy nie enige soort besluite kan neem nie. Selfs eenvoudige dag-tot-dag besluite kan onoorkomelik lyk, en jy kan dalk nie deur die verskillende aspekte van die neem van 'n spesifieke besluit dink nie. 

Dit kan so gering wees soos om die inkopielys vir die supermark uit te werk. Aangesien jou brein verteer is met uitbranding en in wese op leeg loop, word selfs basiese take soos hierdie 'n uitdaging. 

Dit verhoog dikwels gevoelens van depressie en selfverwyt: jy kon dit heeltyd doen, so hoekom nie nou nie?   

Jy besef dalk dat jy feitlik net tot soveel op enige tydstip in staat is. Dit keer egter nie dat jy skuldig voel omdat jy nie sulke basiese take kan voltooi nie. 

Hierdie blog plasing is slegs ter inligting. Dit moet nie as terapie beskou word nie. Hierdie blog is slegs vir inligting en opvoedkundige doeleindes en moet nie as terapie of enige vorm van behandeling beskou word nie. Ons kan nie reageer op enige spesifieke vrae of kommentaar lewer op persoonlike situasies, toepaslike diagnose of  behandeling nie, of andersinds kliniese opinies lewer nie. As jy dink dat jy onmiddelike hulp nodig het, kontak asseblief jou plaaslike dokter/ sielkundige/ psigiater of die SADAG Geestesgesondheids Hulplyn op 011 234 4837. Indien nodig, kontak asseblief die Selfmoordkrisislyn by 0800 567 567 of sms 31393. 

Hierdie blog plasing is slegs vir inligting. Dit moet nie as terapie beskou word nie. Hierdie blog is slegs vir inligting en opvoedkundige doeleindes en moet nie as terapie of enige vorm van behandeling beskou word nie. Ons kan nie reageer op spesifieke vrae of kommentaar oor persoonlike situasies, toepaslike diagnose of behandeling nie, of andersins enige kliniese opinies verskaf nie. As u dink dat u onmiddellike hulp benodig, skakel u plaaslike dokter / sielkundige of psigiater of die SADAG Geestesgesondheidslyn by 011 234 4837. Indien nodig, skakel asseblief die Selfmoordkrisislyn by 0800 567 567 of sms 31393.