Selfkritiek 101
Selfkritiek is hoe ons onsself en ons optrede beoordeel. Ons glo dat dit ons manier is om onsself reg te stel voor ander dit doen; foute regstel, dinge regmaak. Dit is natuurlik, selfs gesond as dit in 'n positiewe lig gedoen word.
Die probleem begin wanneer ons ons eie slegste kritikus word. Ons veroordeel en oordeel onsself heeltemal te grimmig as wat ons met vreemde mense doen. En ons doen dit selde met enige warmte of medelye. In werklikheid lei kritiek op onsself selde tot positiewe resultate, maar maak dit net erger deur ons ons sleg oor onsself laat voel.
Tipes selfkritiek
Soms kan twyfel oor onsself help om ons in die regte rigting te stuur of ons die innisiatief gee om nuwe dinge uit te probeer. Hierdie tipe is die positiewe, omvattende, regverdige tipe wat bekend staan as 'konstruktiewe selfkritiek'.
Dit moedig jou aan om by 'n spesifieke probleem in te gaan, eerder as om die skuld te gee of jou karakter aan te val. Dit neem dit ook 'n stap verder deur alternatiewe oplossings te bied om te voorkom wat verkeerd geloop het. Dit gee erkenning aan beide swak en sterk punte en wek hoop en motivering.
Dan is daar die tweede soort wat mediese kenners 'onkonstruktiewe selfkritiek' noem. Dit word beskou as 'n negatiewe eienskap, hoofsaaklik omdat dit veroordelend en baie wreed kan wees. Sy siening oor die wêreld is krom, wat sy oordele en aannames uiters ongebalenseerd.
Dit kan wees dat jy dit doen om vir jou 'n bietjie harde liefde te gee as 'n manier om te slaag en die beste te wees, maar enige soort selfgetwyfel kan eintlik die teenoorgestelde doen.
Volgens Ruth Baer, PhD (The Practicing Happiness Workbook: How Mindfulness Can Free You From 4 Psychological Traps that Keep You Stressed, Anxious and Depressed), kan die beoefen van hierdie soort onvergewensgesindheid gebrek aan selfvertroue, gevoelens van wanhoop en angs veroorsaak asook ontnugtering, hartseer en teleurstelling.
Sal selfkritiek jou help om jou doelwitte te bereik?
Daar is baie navorsing gedoen oor hoe om nie genoeg vertroue in jou vermoëns te hê nie kan inmeng om jou aspirasies op persoonlike en professionele vlak te verwesenlik. Die wetenskap daaragter is omdat dit ons energievlakke en gevoel van waarde uitput. Dit gee jou nie die kans om verder te sien as die slegte situasie wat vandag by die werk plaasgevind het nie, maar hou aan om op foute te fokus en dit buite verhouding te blaas, of selfs 'n paar op te maak net om jouself te oortuig dat jy nie goed genoeg is nie.
Hierdie manier van dink beperk jou kans om nuwe mense te ontmoet, nuwe dinge te leer en opwindende geleenthede aan te pak.
Om te leer om vriendelik teenoor jouself te wees, verg oefening en geduld. Maar dit is die beste geskenk wat jy ooit sal ontvang. Selfmedelye is deurslaggewend vir 'n gesonde, gebalanseerde individu. Dit voorkom depressie, isolasie en angs terwyl dit konstruktiewe hanteringsmeganismes bevorder, dit verbeter akademiese prestasies en gee beter geestelike en fisiese gesondheid.
Jy kan uit jou foute leer en enige ongeluk verander in 'n waardevolle leermoment waaruit jy kan groei en ervaring opdoen.
Soos Louise Hay, die motiveringsskrywer, beroemd gesê het: 'Julle kritiseer julself al jare, en dit werk nie. Probeer jouself goedkeur en kyk wat gebeur.”
Ten slotte is dit beter om selfliefde te beoefen as om selfkritiek te beoefen. Ons is almal gebrekkig, maar tog het elkeen van ons sulke unieke eienskappe, waardes en eienskappe. Waarom konsentreer jy nie op die skoonheid en diversiteit nie, eerder as op die onvolmaakheid nie?
Deur jouself van binne en buite te leer liefhê, sal jy die goeie en die slegte kan aanvaar, jou waardes kan respekteer en gelukkig en gesond kan wees.
Siddhārtha Gautama, die filosoof wie se leerstellings die basis van Boeddhisme gegrondves het, het gesê: “Vrede kom van binne. Moenie dit buite soek nie.”
Sluit jou innerlike kritikus af
Jou innerlike monoloog, die privaat gesprekke wat jy in jou kop het, is 'n kragtige deel van jou vermoë om suksesvol te wees in die lewe. As die stem in jou kop 'n konstante rasieleier en voorstander vir jou is, voel jy asof jy enigiets kan bereik.
Maar as die innerlike stem 'n aanhoudende kritikus is wat altyd vir jou sê dat jy gaan misluk, sal jy 'n uitdagende tyd hê om jou drome te bereik.
As jy daardie innerlike kritikus stilmaak, die een wat jou altyd jouself laat betwyfel, of jou aan jou foute herinner, is dit 'n belangrike speler in jou persoonlike vervulling en sukses. En om te leer hoe om die negatiewe stem af te sluit, kan jou help om selfvertroue te kry en uiteindelik jou doelwitte te bereik.
Hoe om jou innerlike kritikus af te sluit
1. Begin deur na die stem te luister
Die beste manier om van jou innerlike kritikus ontslae te raak, is om te begin luister. Jy is miskien nie eens bewus van hoe gereeld jou innerlike kritikus inklim nie. Let op wat jy deur jou hele dag dink en sê. Dit is die eerste stap om dit stil te maak om dit wat jou stem sê, te hanteer.
2. Praat met jouself soos 'n vriend.
As jy hoor dat die innerlike monoloog begin praat, probeer om jou woorde te verander na woorde wat jy sou gebruik met enige persoonlike vriend wat probleme ondervind. Jy sou nie begin om vir hulle te sê dat hulle dom is of hul pogings aanval nie, of hoe? Nee! Jy sou medelydend en bemoedigend wees en hulle met vriendelikheid behandel. Hoe lyk dit met dieselfde behandeling vir jouself? As hulle dit verdien, hoekom doen jy nie?
3. Kyk na die bewyse.
Wanneer jy begin hoor hoe jou innerlike kritikus jou vertel wat jy nie kan doen nie, vra jouself af, hoe weet jy dit? Watter bewyse het jy om die negatiewe beoordeling te ondersteun? Watter bewyse kan jy aanbied om hierdie negatiewe eise te weerlê? In plaas daarvan om jou vermoëns (of gebrek daaraan) om te slaag, te oordryf, kyk na al die maniere waarop jy in die verlede suksesvol was om jou die vertroue te gee wat jy nodig het.
4. Moenie in die verlede leef nie.
Jy moet foute uit die verlede laat vaar. As jy drooggemaak het, aanvaar dat dit gebeur het, gaan dan voort. Om jou herhaaldelik daaraan te herinner hoe en wanneer jy gefaal het, help jy nie om die probleem op te los of om beter keuses te maak om vorentoe te gaan nie. Fokus op aktiewe oplossings in plaas daarvan om tyd te mors met 'wat as.”
5 Beskou die slegste scenario.
Jou innerlike kritikus is waarskynlik baie goed daarmee om 'n moontlike negatiewe uitkoms in 'n potensiële ramp te verander. Dit laat jou meer angstig voel as wat nodig is, wat lei tot twyfel en waardeloosheid.
Stop en oorweeg, wat as die slegste geval werklik sou plaasvind? Sou dit regtig so erg wees? In die meeste gevalle, nie regtig nie.
En as die ergste wel gebeur, hoe kan jy vroegtydig voorberei om die situasie aan te spreek? Deur voorbereid te wees, maak jou minder bekommerd en voel jy meer selfversekerd om enige situasie te hanteer.
Finale gedagtes
Daardie innerlike kritikus kan dikwels die hardste stem in die kamer hê, maar wees nie bang om die stom(mute) knoppie op hom of haar aan te hou druk nie. Dit is goed om te aanvaar dat jy nie volmaak is nie en nogtans 'n bietjie werk moet doen in sekere gebiede sonder om te alle tye die absoluut slegste van jouself te dink.
Jy kan vriendeliker en sagter teenoor jouself wees terwyl jy steeds fokus op maniere om spesifieke aspekte van jou lewe te verbeter wat jou nie vreugde bied nie. Dit is ‘n nie ‘ een of die ander scenario nie. En die stilte van jou innerlike kritikus sal jou die vryheid en ruimte bied om daardie moontlikhede te ondersoek.
Hierdie blog plasing is slegs ter inligting. Dit moet nie as terapie beskou word nie. Hierdie blog is slegs vir inligting en opvoedkundige doeleindes en moet nie as terapie of enige vorm van behandeling beskou word nie. Ons kan nie reageer op enige spesifieke vrae of kommentaar lewer op persoonlike situasies, toepaslike diagnose of behandeling nie, of andersinds kliniese opinies lewer nie. As jy dink dat jy onmiddelike hulp nodig het, kontak asseblief jou plaaslike dokter/ sielkundige/ psigiater of die SADAG Geestesgesondheids Hulplyn op 011 234 4837. Indien nodig, kontak asseblief die Selfmoordkrisislyn by 0800 567 567 of sms 31393.