Baie van die tyd is dit nie moeilik om ADHD by kinders te sien nie. Maar volwassenes kan meer subtiele simptome hê. Dit beteken baie volwassenes sukkel met ADHD en mag nie weet dat hulle dit het nie. Hulle mag nie besef dat baie van die probleme wat hulle ondervind, insluitend om georganiseer te bly of betyds te wees, verband hou met ADHD nie.
Hier is 10 moontlike waarskuwingstekens van volwasse ADHD:
Nr 1: Probleme om georganiseerd te raak
Vir mense met ADHD kan die verantwoordelikhede van volwassenheid - rekeninge, werkgeleenthede en kinders, om 'n paar te noem - probleme met organisasie meer voor die hand liggend en problematies maak as in die kinderjare.
Nr. 2: Roekelose Bestuur en Verkeersongelukke
ADHD maak dit moeilik om jou aandag op 'n taak te hou, dus kan dit moeilik wees om tyd agter die stuurwiel van 'n motor te spandeer. ADHD simptome kan sommige mense meer geneig maag om te vinnig te ry, verkeersongelukke te hê, en hul bestuurders lisensies te verloor.
Nr. 3: Huweliksprobleme
Baie mense sonder ADHD het huweliksprobleme, so 'n ongelukkige huwelik moet nie noodwendig gesien word as 'n rooi vlag vir volwasse ADHD nie. Maar daar is 'n paar huweliksprobleme wat waarskynlik die verhoudings van diegene met ADHD sal beïnvloed. Dikwels neem die huweliksmaats van mense met ongediagnoseerde ADHD swak luistervaardighede en 'n onvermoë om verpligtinge te eerbiedig as 'n teken dat hul maat nie omgee nie. As jy die persoon met ADHD is, verstaan jy dalk nie hoekom jou maat ontsteld is nie, en jy mag voel jy word aan gekarring of skuld gegee vir iets wat nie jou skuld is nie.
Nr. 4: Uiters Afleibaar
ADHD is 'n probleem met aandag, so volwasse ADHD kan dit moeilik maak om te slaag in vandag se vinnige, drukkende wêreld. Baie mense vind dat afleibaarheid kan lei tot 'n geskiedenis van loopbaan onderprestasie, veral in lawaaierige of besige kantore. As jy volwasse ADHD het, kan jy vind dat foonoproepe of e-pos jou aandag aflei en maak dit moeilik vir jou om take te voltooi.
Nr. 5: Swak luistervaardighede
Sny jy uit tydens lang besigheidsvergaderings? Het jou man vergeet om jou kind by die rugbyoefening op te tel, al het jy gebel om hom te herinner op pad huis toe? Probleme met aandag lei tot swak luistervaardighede in baie volwassenes met ADHD, wat lei tot baie gemiste afsprake en misverstande.
Nr. 6: Rusteloosheid, Probleme om te Ontspan
Terwyl baie kinders met ADHD "hiperaktief" is, verskyn hierdie ADHD-simptome dikwels anders by volwassenes. In plaas van om vreeslik hiperaktief te wees, is volwassenes met ADHD meer geneig om rusteloos te wees of te vind dat hulle nie kan ontspan nie. As jy volwasse ADHD het, kan ander jou as “jittery” of gespanne beskryf.
Nr. 7: Probleme om 'n taak te begin
Net soos kinders met ADHD dikwels nie hulle huiswerk doen nie, sleep volwassenes met ADHD hul voete dikwels wanneer hulle take moet begin wat baie aandag vereis. Hierdie uitstel vererger dikwels bestaande probleme, insluitend huweliksverskille, probleme by die werkplek en probleme met vriende.
Nr. 8: Laat wees
Daar is baie redes hiervoor. Eerstens word volwassenes met ADHD dikwels afgelei onderweg na 'n afspraak. Miskien moet die motor gewas word en dan sien hulle dat hulle petrol op is en voordat hulle weet, is daar 'n uur verby. Mense met volwasse ADHD is geneig om ook te onderskat hoeveel tyd dit benodig om 'n taak te voltooi, of dit nou 'n belangrike werkopdrag of 'n eenvoudige huistaak is.
Nr. 9: Woede Uitbarstings
ADHD lei dikwels tot probleme met die beheer van emosies. Baie mense met volwasse ADHD is vinnig om te ontplof oor klein probleme. Dikwels voel hulle asof hulle nie beheer oor hul emosies het nie. Baie keer verdwyn hul woede so vinnig as wat dit ontvlam, lank voordat die mense wat die uitbarsting hanteer het, oor die voorval gekom het.
Nr. 10: Priotisering van probleme
Dikwels sukkel mense met volwasse ADHD om te prioritiseer en versuim om groot verpligtinge af te handel, soos 'n sperdatum by die werk, terwyl hulle talle ure op iets onbeduidend spandeer.
‘n Paar ander simptome van volwasse ADHD
- Hiperfokus
Terwyl mense met ADHD dikwels maklik afleibaar is, kan hulle ook iets hê wat hiperfokus genoem word. 'n Persoon met ADHD kan so opgevang raak in iets dat hulle onbewus kan raak van enigiets anders om hulle. Hierdie soort fokus maak dit makliker om tyd te verloor en diegene rondom jou te ignoreer. Dit kan lei tot verhoudings misverstande.
- Vergeetagtigheid
Dit is menslik om van tyd tot tyd dinge te vergeet, maar vir iemand met ADHD is vergeetagtigheid deel van die alledaagse lewe. Dit kan die roetine vergeet wees waar jy iets neergesit het of watter belangrike datums jy moet onthou.
Soms is vergeetagtigheid irriterend, maar onbelangrik; ander kere kan dit ernstig wees. Die basislyn is dat vergeetagtigheid skadelik kan wees vir beroepe en verhoudings omdat dit verwar kan word met onverskilligheid of gebrek aan intelligensie.
- Swak selfbeeld
Volwassenes met ADHD is dikwels hiperkrities van hulself, wat kan lei tot 'n swak selfbeeld. Dit is te danke aan hul onvermoë om te konsentreer, asook ander simptome wat probleme in skool, werk of verhoudings kan veroorsaak. Volwassenes met ADHD kan hierdie probleme as persoonlike mislukkings of onderprestasie beskou, wat hulle in staat stel om hulself in 'n negatiewe lig te sien.
- Moegheid
Alhoewel dit dalk verrassend klink, aangesien rusteloosheid ook 'n simptoom is, is moegheid 'n probleem vir baie volwassenes met ADHD. Daar kan verskeie redes hiervoor wees. Dit kan wees as gevolg van hiperaktiwiteit of slaapprobleme wat saam met ADHD kan kom. Of dit kan wees as gevolg van die konstante poging om te fokus wat benodig word deur volwassenes met ADHD. Of dit kan 'n newe-effek van ADHD medikasie wees. Wat ook al die oorsaak is, kan moegheid aandagprobleme erger maak.
- Gesondheidsprobleme
Impulsiwiteit, gebrek aan motivering, emosionele probleme en disorganisasie kan 'n persoon met ADHD lei om hul gesondheid te verwaarloos. Dit kan gesien word deur kompulsiewe swak eet (dikwels ooreet, met gevolglike vetsug), versuim om te oefen, of om belangrike medikasie te vergeet. Angs en stres kan ook negatiewe impakte op die gesondheid hê. Sonder goeie gesondheidsgewoontes kan die negatiewe gevolge van ADHD ander simptome vererger.
- Middelmisbruik
Hierdie probleem raak nie elke volwassene met ADHD nie, maar volwassenes met hierdie toestand is meer geneig as ander om probleme met misbruik van substanse te hê. Dit mag die gebruik van alkohol, tabak of ander middels insluit. Die navorsing is nie duidelik oor wat die verband tussen middelmisbruik en ADHD is nie. Een van die teorieë is egter dat mense met ADHD substanse as selfmedikasie gebruik. Hulle mag hierdie middels misbruik in die hoop om fokus of slaap te verbeter, of om angs te verlig. Om iemand met ADHD te behandel met stimulante verminder die substansmisbruik.
- Ander algemene eienskappe onder volwassenes met ADHD sluit in:
- verander werkgewers dikwels
- het min persoonlike of werkverwante prestasies
- Herhaalde patrone van verhoudingskwessies, insluitend egskeiding
Wat is ADHD?
Aandag-tekort / hiperaktiwiteitsversteuring (ADHD) is een van die mees algemene neurogedrags afwykings waarvoor kinders behandel word. Dit het ‘n groot assosiasie met psigiatriese probleme soos opposisionele-uitdagende versteuring (ODD), gedragsversteuring, gemoeds- en angsversteurings, en sigaret- en substansgebruiksversteurings. Oor die lewensduur is die sosiale en gemeenskapskoste van onbehandelde ADHD aansienlik, insluitende akademiese en beroepsondervinding, misdadigheid, motorvoertuigveiligheid en probleme met persoonlike verhoudings.
ADHD beïnvloed 'n beraamde 4% tot 12% van die skoolgaande kinders wêreldwyd, met opname en epidemiologies afgeleide data wat toon dat 4 tot 5% van die kollege ouer studente en volwassenes ADHD het. In onlangse jare het die erkenning en diagnose van ADHD by volwassenes toegeneem, alhoewel die behandeling van volwassenes met ADHD steeds aansienlik agter dié van kinders bly. In teenstelling met 'n groter hoeveelheid seuns wat met ADHD gediagnoseer is teenoor meisies in die kinderjare, by volwassenes, het 'n gelyke aantal mans en vroue ADHD.
ADHD word gekonseptualiseer as 'n siekte wat "frontale" bane affekteer met gevolglike tekortkominge in uitvoerende kognitiewe funksionering. Strukturele brein studies het diffuse abnormaliteite by kinders en volwassenes met ADHD gedokumenteer.
ADHD is 'n komplekse lewenslange neuro-ontwikkelingsversteuring. Niemand weet presies wat ADHD veroorsaak nie, maar dit word verstaan as gevolg van chemikalieë in die brein, bekend as neurotransmitters, wat nie behoorlik funksioneer in die areas van die brein wat aktiwiteit en aandag beheer nie. Die betrokke neurotransmitters is noradrenalien en dopamien.
Daar is toenemende navorsing wat daarop dui dat ADHD aan genetika gekoppel is. Studie van tweelinge toon dat dit 76% oorerfbaar is. As 'n volwassene ADHD het, het hulle kinders die risiko om ADHD te hê. Trouens, kenners sê vir enige kind met ADHD, daar is 'n 30% -40% kans dat een ouer ook ADHD het. Ten minste een derde van alle volwassenes wat ADHD gehad het, het kinders met ADHD.
Daar is ook ander faktore wat vermoedelik die risiko van ADHD verhoog. Sommige studies toon 'n moontlike verband tussen ADHD en die gebruik van sigarette, alkohol of ander middels tydens swangerskap, asook blootstelling aan gifstowwe (bv. lood) tydens swangerskap. Omgewingsfaktore kan ook die risiko van ADHD beïnvloed, soos geboortekomplikasies, voortydige geboorte, lae geboortegewig en breinbeserings.
Geassosieerde toestande
Alhoewel ADHD nie ander sielkundige of ontwikkelingsprobleme veroorsaak nie, kom ander afwykings dikwels saam met ADHD voor en maak die behandeling meer uitdagend. Dit sluit in:
• Gemoedsversteurings. Baie volwassenes met ADHD het ook depressie, bipolêre versteuring of 'n ander gemoedsversteurings. Terwyl gemoedsprobleme nie noodwendig direk agv ADHD is nie, kan 'n herhaalde patroon van mislukkings en frustrasies weens ADHD depressie vererger.
• Angsversteurings. Angsversteurings kom redelik dikwels voor by volwassenes met ADHD. Angsversteurings kan oorweldigende bekommernis, senuweeagtigheid en ander simptome veroorsaak. Angs kan vererger word deur die uitdagings en terugslae wat deur ADHD veroorsaak word.
• Ander psigiatriese versteurings. Volwassenes met ADHD het 'n verhoogde risiko van ander psigiatriese versteurings, soos persoonlikheidsversteurings, intermitterende plofbare siekte en middelmisbruik.
•Leer gestremdhede. Volwassenes met ADHD kan laer op akademiese toetspunt slaag as wat verwag word vir hul ouderdom, intelligensie en opvoeding. Leergestremdhede kan probleme met begrip en kommunikasie insluit.
Diagnose
Tekens en simptome van ADHD by volwassenes kan moeilik wees om op te spoor. Kern simptome begin egter vroeg in die lewe - voor 12-jarige ouderdom - en gaan voort tot volwassenheid, wat groot probleme veroorsaak. Geen enkel toets kan die diagnose bevestig nie. Om die diagnose te maak sal waarskynlik insluit:
• Fisiese ondersoek om te help om ander moontlike oorsake vir u simptome op te spoor
• Inligtingsversameling, soos om jou vrae te vra oor enige huidige mediese probleme, persoonlike en familie mediese geskiedenis en die geskiedenis van jou simptome
• ADHD graderingskale of sielkundige toetse om inligting oor u simptome te versamel en te evalueer
Ander toestande wat soos ADHD lyk
Sommige mediese toestande of behandelings kan tekens en simptome veroorsaak soortgelyk aan dié van ADHD. Voorbeelde sluit in:
• Geestesgesondheidsversteurings, insluitend gemoedsversteurings soos depressie of angs, gedragsversteurings, leer- en taaltekorte, of ander psigiatriese versteurings
• Mediese probleme wat die denke of gedrag beïnvloed, soos 'n ontwikkelingsversteuring, epilepsie, skildklierprobleme, slaapstoornisse, loodvergiftiging, breinbesering of lae bloedsuiker (hipoglisemie)
• Dwelms en medisyne, soos alkohol- of ander middelmisbruik en sekere medikasies
Behandeling
Standaard behandelings vir ADHD by volwassenes behels tipies medikasie, opvoeding, opleiding en sielkundige berading. 'n Kombinasie hiervan is dikwels die mees effektiewe behandeling. Hierdie behandelings kan baie simptome van ADHD verlig, maar hulle genees dit nie. Dit kan tyd neem om te bepaal wat die beste vir u werk.
Medikasie
Praat met jou dokter oor die voordele en risiko's van enige medikasie.
• Stimulante, soos produkte wat metielfenidaat of amfetamien insluit, is tipies die mees voorgeskrewe medisyne vir ADHD, maar ander middels kan voorgeskryf word. Stimulante versterk en balanseer vlakke van breinchemikalieë genaamd neurotransmitters.
• Ander medisyne wat gebruik word om ADHD te behandel, sluit in die nie-stimulerende atomoksetien (Strattera) en sekere antidepressante soos bupropion (Wellbutrin, ander). Atomoksetien en antidepressante werk stadiger as stimulante, maar dit kan goeie opsies wees as jy nie stimulante kan gebruik nie as gevolg van gesondheidsprobleme of 'n geskiedenis van middelmisbruik of as stimulante ernstige newe-effekte veroorsaak.
Die regte medikasie en die regte dosis wissel tussen individue, so dit kan tyd neem om uit te vind wat reg is vir jou. Vertel jou dokter oor enige newe-effekte.
Sielkundige berading
Berading vir volwasse ADHD sluit gewoonlik sielkundige berading (psigoterapie), opvoeding oor die siekte en leervaardighede in om jou te help om suksesvol te wees.
Psigoterapie kan jou help om:
• Jou tydsbestuur en organisatoriese vaardighede te verbeter
• Te leer hoe om jou impulsiewe gedrag te verminder
• Beter probleemoplossingsvaardighede te ontwikkel
• Vorige akademiese, werk- of sosiale mislukkings te hanteer
• Jou selfbeeld te verbeter
• Maniere te leer om verhoudings met jou familie, mede-werkers en vriende te verbeter
• Strategieë te ontwikkel om jou humeur te beheer
Algemene tipes psigoterapie vir ADHD sluit in:
• Kognitiewe gedragsterapie. Hierdie gestruktureerde tipe berading leer spesifieke vaardighede om jou gedrag te bestuur en negatiewe denkpatrone in positiewe persone te verander. Dit kan jou help om lewensuitdagings, soos skool-, werk- of verhoudingsprobleme, te hanteer en ander geestesgesondheidstoestande, soos depressie of dwelmmisbruik, aan te spreek.
• Huweliksberading en gesinsterapie. Hierdie tipe terapie kan die geliefdes help om die stres van lewe met iemand met ADHD te hanteer en te leer wat hulle kan doen om te help. Sulke berading kan kommunikasie- en probleemoplossingsvaardighede verbeter.
Werk op verhoudings
As jy soos baie volwassenes met ADHD is, kan jy onvoorspelbaar wees en afsprake vergeet, sperdatums misloop, en impulsiewe of irrasionele besluite neem. Hierdie gedrag kan die geduld van die mees vergewensgesinde medewerker, vriend of lewensmaat verlig.
Terapie wat op hierdie probleme fokus en maniere om jou gedrag beter te monitor, kan baie nuttig wees. So kan klasse kommunikasie verbeter en konflikoplossing en probleemoplossingsvaardighede ontwikkel. Verhoudingsterapie en klasse waarin familielede meer leer oor ADHD, kan jou verhoudings aansienlik verbeter.
Lewenstyl veranderinge
Omdat ADHD 'n komplekse versteuring is en elke persoon uniek is, is dit moeilik om aanbevelings te maak vir alle volwassenes wat ADHD het. Maar sommige van hierdie voorstelle kan help:
• Maak 'n lys take om elke dag te bereik. Prioritiseer die items. Maak seker jy probeer nie te veel doen nie.
• Breek take op in kleiner, meer hanteerbare stappe. Oorweeg die gebruik van kontrolelyste.
• Gebruik “sticky notes” om notas aan jouself te skryf. Plaas dit op die yskas, in die badkamer se spieël, in die motor of op ander plekke waar jy die herinnering sal sien.
• Hou 'n afspraakboek of elektroniese kalender om afsprake en sperdatums op te spoor.
• Dra 'n notaboek of elektroniese toestel saam sodat jy idees of dinge wat jy sal moet onthou, kan neerskryf.
• Neem tyd om stelsels op te stel om inligting, sowel op u elektroniese toestelle as vir papierdokumente, te liasseer en te organiseer. Kom in die gewoonte om hierdie stelsels konsekwent te gebruik.
• Volg 'n roetine wat van dag tot dag konsekwent is en hou items, soos jou sleutels en jou beursie, op dieselfde plek.
• Vra vir hulp van familielede of ander geliefdes.
Alternatiewe medisyne
Daar is min navorsing wat daarop dui dat alternatiewe medisyne behandelings ADHD simptome kan verminder. Een onlangse studie dui daarop dat bewustheidsmeditasie kan help om gemoed en aandag te verbeter by volwassenes wat ADHD het, sowel as dié wat nie ADHD het nie.
Voordat u alternatiewe intervensies vir ADHD gebruik, praat met u dokter oor risiko's en moontlike voordele.
Hantering en ondersteuning
Terwyl behandeling 'n groot verskil kan maak met ADHD, kan die neem van ander stappe jou help om ADHD te verstaan en te leer om dit te bestuur. Sommige hulpbronne wat u kan help word hieronder gelys. Vra jou gesondheidsorgspan vir meer raad oor hulpbronne.
• Ondersteuningsgroepe. Ondersteuningsgroepe laat jou toe om ander mense met ADHD te ontmoet sodat jy ervarings, inligting en hanteringstrategieë kan deel. Hierdie groepe is persoonlik beskikbaar in baie gemeenskappe en ook aanlyn.
• Sosiale ondersteuning. Betrek jou lewensmaat, naaste familie en vriende in jou ADHD-behandeling. Jy kan dalk huiwerig voel om mense te laat weet dat jy ADHD het, maar om ander te laat weet wat aangaan, kan hulle jou beter verstaan en jou verhoudings verbeter.
• Medewerkers, toesighouers en onderwysers. ADHD kan werk en skool 'n uitdaging maak. Jy mag dalk skaam voel om jou baas of professor te vertel dat jy ADHD het, maar waarskynlik sal hulle bereid wees om klein aanpassings te maak om jou te help slaag. Vra vir wat jy nodig het om jou prestasie te verbeter, soos meer in-diepte verduidelikings of meer tyd vir sekere take.
Verwysings:
- https://www.myadhd.co.za/about-adhd/#symptoms
- https://www.webmd.com/add-adhd/guide/adhd-adults#1
- https://www.healthline.com/health/adhd/adult-adhd#other-symptoms16
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/adult-adhd/symptoms-causes/syc-20350878
- https://www.webmd.com/add-adhd/guide/10-symptoms-adult-adhd#1
- https://www.additudemag.com/self-test-adhd-symptoms-women-girls/?src=embed_ss
- http://www.brownadhdclinic.com/wp-content/uploads/2017/03/New-onset-of-exec-function-1.pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3724232/
- https://www.hcp.med.harvard.edu/ncs/ftpdir/adhd/18Q_English%20(S.%20Africa)_final.pdf
- https://thumbs.dreamstime.com/b/children-adhd-attention-deficit-hyperactivity-disorder-education-problem-word-cloud-sign-76954326.jpg
- https://img.buzzfeed.com/buzzfeed-static/static/2015-10/11/22/campaign_images/webdr03/19-illustrations-that-sum-up-being-in-a-relations-2-9755-1444617319-0_dblbig.jpg
- http://www.aacap.org/App_Themes/AACAP/images/families_and_youth/facts_for_families/FTP_brain.png
- https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/images/adhd-cooccurring-conditions-600x300px.png
- https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSbesomvcytAFwgCxNXl-OpjKwc4qH5_oF5yX9HS7zAyRe3YYrwYQ
- https://i0.wp.com/www.additudemag.com/wp-content/uploads/2011/10/adult-adhd-hosting-dinner-party-funny-advice-frustrated-woman-in-kitchen-illlustration.jpg?w=1200&crop=0%2C0px%2C100%2C675px&ssl=1
